Podkategorie:

• Układ pokarmowy
• Uklad krążenia
• Układ oddechowy
• Układ rozrodczy
• Układ nerwowy
• Układ wydalniczy

Układ pokarmowy

---

Układ pokarmowy- u pszczoły składa się z 3 zasadniczych części:

• jelita przedniego,

• jelita środkowego,

• jelita tylnego.

W skład jelita przedniego wchodzi:

• otwór gębowy,

• gardziel jest silnie umięśniona, która jeszcze w głowie przechodzi w długi przełyk

• przełyk biegnie przez tułów i przewężenie w odwłoku, a na początku rozszerza się w wole

• wole w którym znajduje się ostatnia część jelita przedniego czyli przedżołądek

• przedżołądek, zwany żołądkiem mięśniowym (pełni funkcję wentyla, filtra i pompy)

Wole stanowi zbiornik w którym pszczoły przynoszą do ula pokarm płynny i wodę. W wolu pokarm jest ciągle mieszany dzięki ruchom tej części jelita. W wolu miodowym nie przebiegają procesy trawienne, ponieważ wole nie produkuje żadnych enzymów trawiennych, pokarm przebywający w wolu ulegać może wstępnym przemianom np. może następować rozszczepienie cukrów złożonych na cukry proste (wraz z pokarmem płynnym do wola dostają się wydzieliny gruczołów ślinowych i gardzielowych).

Jelito przednie kończy się przedżołądkiem, który u pszczół jest bardzo zredukowany pełni rolę pompy i wentyla co uniemożliwia cofaniu się pokarmu zjelita środkowego do wola

poza tym klępy przedżoładka filtrują zawartość wola wychwytując ziarnka pyłku znajdujące się w nektarze i przekazują do jelita środkowego.

Następnie jest jelito środkowe spełnia ono rolę żołądka ma kształt pofałdowanej pętli, taki kształt zwiększa powierzchnię trawienną. U trutnia jelito jest mniej pofałdowane ponieważ odżywia się tylko miodem i mleczkiem, a poza tym trutnie zimują sporadycznie. Jelito od wewnątrz wyścielone jest nabłonkiem, który wydziela soki trawienne. Zasadnicze procesy trawienne przebiegają w jelicie środkowym. Wraz z pokarmem do jelita środkowego dostają się enzymy wydzielane przez gruczoły gardzielowe.

Komórki nabłonkowe jelita środkowego produkują enzymy rozkładające białka ( hydrolazy peptydów) rozkładające tłuszcze (lipazy) oraz rozkładające cukry tj. skrobię, maltozę i sacharozę ( amylazę, fruktofuranozydazę,i maltazę); Rozłożone składniki pokarmowe przenikają przez ściany jelita środkowego i dostają się do hemolimfy.

Jelito tylne (w którym w zasadzie następuje odwadnianie mas kałowych i gromadzenie kalu)

Składa się z dwóch odcinków:

• jelita cienkiego,

• jelita prostego.

Jelito cienicie w odwłoku ułożone jest w postaci pętli wyścielone schitynizowanym nabłonkiem zaopatrzonym w ząbki umożliwiające przesuwanie się treści pokarmowej . W przedniej części jelita cienkiego mają ujście cewki Malpighiego, których komórki wchłaniają produkty przemiany materii, a przede wszystkim kwas moczowy wydalany wraz z masami kałowymi.

Jelito proste zwane grubym- ma kształt gruszkowaty - służy do gromadzenia się mas kałowych

W przedniej jego części znajduje się 6 gruczołów rektalnych, są one regularnie rozmieszczone dookoła

jelita zadaniem tych gruczołów jest odwadnianie kału W wolnej przestrzeni pomiędzy gruczołami wnikają odgałęzienia tchawek. Podczas zimowli kał gromadzony jest w jelicie grubym.

W jelicie prostym ( grubym) nie stwierdzono procesów trawiennych. Jelito proste jest słabo umięśnione, tylko w okolicach odbytu mięśnie pełnią rolę zwieracza.

Jelito proste zwane grubym kończy się odbytem

Gruczoły związane z układem pokarmowym:

1. gruczoł wargi dolnej (ślinowy) - składa się z 5 części, w postaci skupionych gron, 2 części leżą w głowie, pozostałe 3 częsci w tułowiu. Część tułowiowa gruczołu produkuje wydzielinę wodnistą pozbawioną enzymów przyczynia się do rozsczepienia cukrów, wydzielina części gruczołów znajdujących się w głowie ma charakter emulsji tłuszczowej (śłuży do polerowania komórek)

2. gruczoły gardzielowe - Parzyste gruczoły gardzielowe mieszczą się w przedniej częsci głowy, ujście mają w przedniej części gardzieli. Gruczoły te są dobrze wykształcone u robotnic, w zaniku u matek, a u trutni brak. Zaczynają one dobrze funkcjonować u młodych pszczół w wieku 3-6 dni, a ich funkcjonowanie jest ściśle uzależnione od spożywania pyłku Gruczoły gardzielowe u karmiciek wydzielają substancje zwaną mleczkiem, którym są karmione wszystkie larwy do 3 dnia życia. Larwa z której powstaje matka karmiona jest mleczkiem przez cały okres larwalny. Matka pszczela przez całe życie karmiona jest mleczkiem z chwilą braku tego królewskiego pokarmu matka nie rozpoczyna czerwienia lub zaprzestaje składania jajeczek. Trutme, ktore nie są karmione mleczkiem nie osiągają zdolności rozpłodowej. U pszczół zbieraczek które już nie są karmicielkami i nie produkują mleczka gruczoły gardzielowe nadal są czynne wydzielają enzymy amylazę i inwertazę, które biorą udział w procesie trawienia.

3. gruczoły żuwaczkowe - Parzyste gruczoły żuwaczkowe znajdują się w przedniej części głowy w postaci wydłużonych komórek wydzielniczych. Płynna wydzielina gromadzi się w zbiorniczku, który ma ujście u nasady żuwaczek. Gruczoły zuwaczkowe najsilniej są rozwinięte u matek produkują substancje mateczną gruczoły te słabo są rozwinięte u młodych pszczół a u starszych pszczół zanikają.

Wydzielina gruczołów żuwaczkowych (9-keto-2oksykarprowy) wydostaje się na powierzchnię ciała matki, gdzie jest zlizywana i przenoszona z pszczoły na pszczołę w całej rodzinie. W substancji matecznej jest ektohormon który pobudza u pszczół działanie gruczołów gardzielowych i woskowych. Niedobór substancji matecznej powoduje rozwój ciała tłuszczowego u pszczół oraz pobudza działalność jajników i powstają trutówki, najpierw anatomiczne, później fizjologiczne. Każda rodzina pszczela ma swoistą substancję mateczną, należy o tym pamiętać przy wymianie matek.