Podkategorie:
Zatrucia pszczół
Współczesne rolnictwo jest nierozerwalnie związane ze stosowaniem środków chemicznych. Wysoki poziom produkcji roślinnej uzyskiwany jest obecnie przede wszystkim dzięki zastosowaniu chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Jednak stosowanie środków chemicznych niosło zawsze określone zagrożenie głównie dla ekosystemów, ale też dla konsumentów oraz innych działów rolnictwa. Ponieważ dużą grupą szkodników roślin uprawnych są owady, stosowanie środków chemicznych do ich zwalczania stanowiło i stanowi nadal pewne zagrożenie dla pszczół.
Nie jest to trudne, ponieważ rzadko się zdarza by rodzina poważnie osłabła na skutek choroby w ciągu jednego dnia. Jedyną chorobą, powodującą szybki upadek dużej ilości pszczół w krótkim czasie jest ostry wirusowy paraliż pszczół. Ale pszczoły ginące w wyniku tej choroby są czarne i połyskliwe oraz wydzielają nieprzyjemny zapach, podczas gdy u pszczół zatrutych środkami chemicznymi nie zauważa się widocznych zmian morfologicznych.
Jednak objawy zatruć nowoczesnymi pestycydami mogą być zupełnie inne niż te wyżej opisane. Klasyczne, ostre objawy zatruć zdarzają się coraz rzadziej, natomiast pojawiają się nowe, często niemożliwe do zaobserwowania bez odpowiedniego zaplecza badawczego. Skutki działania preparatów najnowszej generacji są na ogół niedostrzegalne dla pszczelarza i często nawet nie są kojarzone ze stosowaniem zabiegów ochrony roślin.
Zdarza się jednak, że dochodzi do ostrego wytrucia pszczół i wtedy pszczelarz musi podjąć działania prowadzące do uzyskania zadośćuczynienia za zniszczoną pasiekę. By się to udało, należy przeprowadzić postępowanie dowodowe, co niestety leży tylko w gestii poszkodowanego pszczelarza. Aktualnie obowiązujące przepisy nie przewidują, że dochodzenie mające ustalić przyczynę i sprawcę wytrucia pszczół powinny przeprowadzić wybrane organy państwowe lub samorządowe. Dlatego pszczelarz sam powinien być do takiego działania przygotowany, w czym pomocna jest współpraca pszczelarzy gospodarujących na danym terenie. Powinni wspólnie opracować plan działania na wypadek takiego zdarzenia.
Przede wszystkim pszczelarze powinni w miarę dokładnie obserwować zabiegi chemiczne wykonywane w okolicy i informować się o nich wzajemnie. Często pozwoli to zapobiec wytruciu, a jeżeli już do niego dojdzie, ułatwi wskazanie przypuszczalnego sprawcy. Każdy pszczelarz powinien posiadać wykaz telefonów i adresów instytucji, które zawiadomi w razie wytrucia pszczół. Są to: miejscowy Urząd Gminy, Powiatowy Inspektorat Ochrony Roślin, Powiatowy Lekarz Weterynarii.
Oprócz tego zawiadomić należy miejscowe koło (związek) pszczelarzy oraz jak największą liczbę osób i instytucji, mogących być świadkami w sprawie. Na wymienionych instytucjach należy wymóc powołanie komisji, która dokona lustracji pasieki i potraktowanej zabiegiem chemicznym plantacji, zabezpieczy dowody i sporządzi protokół z przeprowadzonych czynności. Protokół będzie stanowił podstawę do naprawienia wyrządzonej szkody.
Zdarza się też, że pszczoły ulegną zatruciu środkiem ochrony roślin zastosowanym na plantację niebędącą źródłem pożytku, ale leżącej na drodze ich lotu. Te wszystkie aspekty powinni brać pod uwagę nie tylko pszczelarze planując miejsce ustawienia pasieki, zwłaszcza wędrownej, ale przede wszystkim osoby stosujące chemiczne środki ochrony roślin. Oni bowiem ponoszą odpowiedzialność karną za niewłaściwe zastosowanie preparatów chemicznych.
